dr no
frwl
gf
tb
yolt
ohmss
daf
lald
tnwtgg tswlm
mr
fyeo
oc
avtak
tld
ltk
ge
tnd
twine dad
cr
qos
sf
24
25
26
 

 
  NewsFAQE-Mail
   
RECENZJA KSIĄŻKI
 
  FOR SPECIAL SERVICES
 

 

 

Tytuł: For Special Services
Autor: John Gardner
Wydawca: Jonathan Cape Ltd., 1982
 
 
autor recenzji: Marcin Tadera
data publikacji: 16.08.2021


   
 


Po nieudanej próbie zamachu na jeden z samolotów British Airways, Bond nabiera podejrzeń, iż jego największy wróg, złowieszcza organizacja SPECTRE, wznowiła swą nikczemną działalność. Jego podejrzenia zostają częściowo potwierdzone przez wysłanniczkę CIA, Cedar Leiter, która oświadcza, że zdaniem amerykańskiego wywiadu na czele organizacji stoi tajemniczy miliarder, Marcus Bismaquer.

W towarzystwie Cedar 007 wyrusza do USA, by przeniknąć na odcięte od reszty świata ranczo Bismaquera i ostatecznie rozprawić się ze SPECTRE. Jak się okazuje, zbrodniczy syndykat zamierza szantażować świat przejmując kontrolę nad tajnym systemem amerykańskiej obrony kosmicznej o kryptonimie „Kosmiczny Wilk”, co może zachwiać równowagę sił we wchodzącej w decydującą fazę zimnej wojnie...

For Special Services z roku 1982 to druga powieść Gardnera o najsłynniejszym agencie Jej Królewskiej Mości. Uprzedzając fakty, jest ona pod każdym względem lepsza od poprzedniczki, Licence Renewed. Oba tytuły łączy kilka elementów; Bond musi stanąć w szranki z szalonym bogaczem, podobne są również punkty kulminacyjne, które sprowadzają się do ucieczki z warowni wroga. Jednak konstrukcyjnie to właśnie For Special Services jest lepiej pomyślana i lepiej napisana. Gardner sprawnie zmienia tempo narracji, we właściwych proporcjach mieszając akcję, napięcie, nie zapominając jednak o bardziej statycznych przerywnikach, pozwalających na zaczerpnięcie tchu. Dzięki takiemu zabiegowi powieść nie pozwala czytelnikowi się nudzić, ale nie przytłacza go nadmiernie rozbuchaną akcją.

Najważniejszym motywem powieści jest oczywiście wskrzeszenie organizacji SPECTRE, która dokonała żywota wraz z jej założycielem, Ernstem Stavro Blofeldem. For Special Services jest pierwszą częścią trylogii skupiającej się na tym wątku, stąd też wiele kart Gardner trzyma zakrytych, a czytelnik nie otrzymuje odpowiedzi na kluczowe pytania dotyczące wydarzeń, które miały miejsce po flemingowskim Żyje się tylko dwa razy. Reaktywowanie SPECTRE dało okazję do zamieszczenia w powieści pewnych reminiscencji, z których pisarz skrzętnie, acz bez zbędnej przesady, skorzystał.

Gardner bez wątpienia wykazał się nie lada intuicją pisząc o elementach obrony kosmicznej przed ogłoszeniem przez Ronalda Reagana programu Inicjatywy Obrony Strategicznej, popularnie zwanego „Gwiezdnymi wojnami”. Wątek ten świadczy nie tylko o wiedzy pisarza na temat spraw obronnych, w czym z całą pewnością pomocna była jego wojskowa przeszłość, ale i wyobraźni.

For Special Services zapada w pamięć z uwagi na kilka pierwszorzędnych punktów kulminacyjnych. Kapitalnie napisana jest próba uprowadzenia samolotu, którą cechuje niesamowicie dynamiczna narracja. Trzymających w napięciu scen jest zresztą w powieści przynajmniej kilka, na czele z akcją w uszkodzonej windzie, wyścigiem samochodowym zorganizowanym na prywatnym torze Bismaquera, czy też finałowy rajd na bazę Dowództwo Obrony Północnoamerykańskiej Przestrzeni Powietrznej i Kosmicznej (NORAD). Napisana bez zbędnych dwuznaczności scena, w której pytona zjada rzuconego mu na żer człowieka doprawdy może przyprawić o ciarki na plecach.

Choć fabuła For Special Services do szczególnie zawiłych nie należy, to Gardnerowi udało się zawrzeć w niej kilka interesujących zwrotów akcji i niespodzianek, które niejednego czytelnika zaskoczą. Warto w szczególności pochwalić autora za nieźle pomyślany wątek infiltracji słynnej góry Cheyenne, w której mieści się dowództwo NORAD – z oczywistych powodów przesadzony, ale napisany z taką fantazją, że na uproszczenia można przymknąć oko.

Jedną z głównych bolączek Licence Renewed były iście papierowe, pozbawione życia postacie. Również pod tym względem For Special Services jest lepsza – bohaterowie wreszcie zyskują ciekawą osobowość. Interesującym zabiegiem było przedstawienie postaci Cedar, córki Felixa Leitera, dzięki czemu Bond ma okazję ponownie spotkać swego najlepszego przyjaciela.

Nie jest to z całą pewnością najlepsza powieść o Bondzie. Nie jest to też najlepsza powieść w dorobku Johna Gardnera. Niemniej jednak For Special Services stanowi kawał porządnie napisanej literatury rozrywkowej, którą czyta się z niekłamaną przyjemnością. A to jest w ostatecznym rozrachunku najważniejsze.

     
   
 

 

 
 
> data publikacji 16.08.2021 © MI-6 HQ
 
 

 
  bond 50